Ανατρέπονται οι νόμοι και οι ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής.
του Ηλία Ευθυμιόπουλου
Στις αρχές Απριλίου, δόθηκε στη δημοσιότητα η «Κοινή Δήλωση για το Κλίμα» 22 κυβερνητών των ΗΠΑ, των οποίων οι Πολιτείες εκπροσωπούν το 60% της οικονομίας και το 55% του πληθυσμού της χώρας – και άρα αυτά τα οποία υποστηρίζουν έχουν αυξημένη ισχύ. Οι εν λόγω κυβερνήτες, έχουν ιδρύσει ήδη από το 2017 τη «Συμμαχία για το Κλίμα» στηρίζοντας τις πιο προχωρημένες αποφάσεις της διεθνούς κοινότητας και ιδίως τη Συμφωνία του Παρισιού. Τώρα, εν όψει των διακηρυγμένων διαθέσεων του νέου προέδρου για απόσυρση από τα συμφωνημένα στις διεθνείς διασκέψεις και την επιστροφή στον άνθρακα, η Συμμαχία αποκτά νέα δυναμική και νέο πιο σημαντικό ρόλο. Αυτό που επισημαίνουν στην κοινή τους δήλωση οι 22 κυβερνήτες είναι ότι θέλουν να κάνουν σαφές προς όλες τις κατευθύνσεις πως θα συνεχίσουν και θα ενδυναμώσουν τη δράση τους (και ανεξάρτητα από τα όσα αποφασιστούν και συμβούν στο ομοσπονδιακό επίπεδο).
Δεν είναι βέβαια η πρώτη φορά που επιστρατεύεται από μια αντιπολίτευση αυτό το εργαλείο (της αποκεντρωμένης δηλαδή διοίκησης) ακόμα και ενάντια στην ομοσπονδιακή / προεδρική πολιτική. Και καθώς τα θέματα του Κλίματος και του Περιβάλλοντος είναι μοιρασμένα ανάμεσα στα διάφορα επίπεδα διακυβέρνησης, ο στόχος της ανυπακοής στα αυθαίρετα κελεύσματα της ανώτερης αρχής, φαίνεται απολύτως εφικτός.
Για παράδειγμα, στον τομέα των μεταφορών, η κάθε Πολιτεία μπορεί να έχει τους δικούς της νόμους και τους δικούς της περιορισμούς, ανεξάρτητα από τις ρυθμίσεις που μπορούν να γίνουν στο ομοσπονδιακό επίπεδο. Αυτή η διάχυση των αρμοδιοτήτων, που πολλές φορές έχει κατηγορηθεί ότι ενισχύει την αναποτελεσματικότητα του κράτους και τη γραφειοκρατία, στην περίπτωση αυτή φαίνεται ότι μπορεί να λειτουργήσει θετικά, σημειώνοντας ένα «πρώτο τέρμα στην εστία του αντιπάλου» ο οποίος δεν μπορεί εκ των πραγμάτων να ελέγξει ολόκληρο του γήπεδο.
Αν οι πρωτοβουλίες σαν αυτή πολλαπλασιαστούν, είναι προφανές ότι η δυσοίωνη πρόβλεψη για την πλήρη ανατροπή των δημοκρατικών και προοδευτικών κατακτήσεων μπορεί να μετριαστεί, ή και σε κάποιες περιπτώσεις να μετατραπεί στο αντίθετό της: να δώσει δηλ. την ευκαιρία στις αποκεντρωμένες δομές του κράτους και σε ενώσεις πολιτών, να δικαιώσουν το συνταγματικό τους καθήκον για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, μεταξύ των οποίων το δικαίωμα σε ένα βιώσιμο (περιβαλλοντικά) μέλλον. Άλλωστε είναι αδύνατον και άκρως προσβλητικό να κυβερνάται η χώρα μέσα από ένα κινητό.
Τα αποτελέσματα θα πάρουν χρόνο να φανούν. Όμως και τα δυο στρατόπεδα είναι καλά προετοιμασμένα και έχουν γνώση των δυνατοτήτων και των αδυναμιών που ενυπάρχουν στα θεσμικά όργανα τα οποία θα κληθούν να υλοποιήσουν τις όποιες αποφάσεις. Πολλώ μάλλον καθώς στο παιγνίδι μπαίνουν τώρα και οι δικαστές. Ο Ντόναλντ Τραμπ ρίχνει όλο το βάρος του Υπουργείου Δικαιοσύνης ενάντια στο τελευταίο προπύργιο της κλιματικής δράσης των ΗΠΑ: τις Πολιτείες και τις πόλεις.
Σε ένα σαρωτικό Εκτελεστικό Διάταγμα που υπεγράφη αργά την Τρίτη 9 Απριλίου, ο Τραμπ διέταξε τη Γενική Εισαγγελέα Παμ Μπόντι, να σταματήσει την εκτέλεση των Πολιτειακών νόμων για την κλιματική αλλαγή τους οποίους η κυβέρνηση θεωρεί ότι είναι αντισυνταγματικοί , μη εκτελεστοί ή προκαταλαμβάνουν άλλους ομοσπονδιακούς νόμους. Η διαταγή κατονομάζει μάλιστα συγκεκριμένα την Καλιφόρνια, τη Νέα Υόρκη και το Βερμόντ ως διακεκριμένους στόχους, ενώ επίσης απαριθμεί ένα ευρύ φάσμα Πολιτειακών πολιτικών τις οποίες η διοίκηση θα επιδιώξει να ακυρώσει – από τα ανώτατα όρια εκπομπών και τις δεσμεύσεις του διακρατικού εμπορίου, έως και τους κανονισμούς αδειοδότησης. Το εκτελεστικό διάταγμα στοχεύει επίσης τις αγωγές που έχουν ασκήσει μεμονωμένες Πολιτείες, πόλεις και κομητείες υπό την ηγεσία των Δημοκρατικών κατά των μεγάλων εταιρειών πετρελαίου και άνθρακα, ζητώντας αποζημίωση για τις καταστροφές που ήδη προκαλεί η Κλιματική Αλλαγή, όπως είναι η άνοδος της παλίρροιας, οι συχνότερες πυρκαγιές, οι πλημμύρες και οι ξηρασίες.
«Αυτοί οι νόμοι και οι πολιτικές του κράτους είναι ουσιαστικά ασυμβίβαστες με τον στόχο της κυβέρνησής μου να απελευθερώσει την αμερικανική ενέργεια», απαντάει ο Τραμπ. «Δεν στέκουν και δεν θα έπρεπε να υπάρχουν».
Η δήλωση έγινε καθώς ο Τραμπ προήδρευε σε εκδήλωση του Λευκού Οίκου την Τρίτη 9/4 με στόχο την αναζωογόνηση της βιομηχανίας άνθρακα, η οποία έχει συρρικνωθεί λόγω του ανταγωνισμού με το φθηνότερο φυσικό αέριο και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Δεσμεύτηκε μάλιστα μπροστά σε ένα όμιλο εργατών που ήταν στο κάδρο σε στημένη για την τηλεόραση εικόνα, ότι θα κατευθύνει το Υπουργείο Δικαιοσύνης στο να «προσδιορίσει και να καταπολεμήσει κάθε αντισυνταγματικό τοπικό ή εθνικό νομικό κανονισμό που θέτει εκτός λειτουργίας τους ανθρακωρύχους μας».
Ορισμένοι νομικοί εμπειρογνώμονες είπαν ότι το εκτελεστικό διάταγμα του Λευκού Οίκου μοιάζει ξεδοντιασμένο, αν και οι υποστηρικτές του κλίματος ανησυχούν για την επιστράτευση του δικαστικού σώματος που κυριαρχείται από συντηρητικούς και διορισμένους. Όμως οι κυβερνήτες επιμένουν : «Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν μπορεί να αφαιρέσει μονομερώς την ανεξάρτητη συνταγματική εξουσία των Πολιτειών. Είμαστε ένα έθνος ομόσπονδων αλλά και ανεξάρτητων κρατών – και νόμων – και δεν θα αποθαρρυνθούμε, είπαν.
Όπως γίνεται φανερό, η κίνηση του Τραμπ αντιπροσωπεύει μια απότομη κλιμάκωση στον εσωτερικό πόλεμο για την Κλιματική πολιτική, καθώς και μια συνέχιση των προσπαθειών του να εδραιώσει την εξουσία στον Λευκό Οίκο σε βάρος του Κογκρέσου, των δικαστηρίων και, τώρα, των Πολιτειών. Η ενέργεια έρχεται μόλις τρεις εβδομάδες αφότου στελέχη της βιομηχανίας πετρελαίου και φυσικού αερίου συναντήθηκαν μαζί του στον Λευκό Οίκο και εξέφρασαν ανησυχίες για τις Πολιτειακές δράσεις για το κλίμα και τις αγωγές εναντίον των εταιρειών που τις συνόδευσαν. Το να συρθούν οι βιομηχανίες στα δικαστήρια, ήταν κάτι βέβαια πρωτόγνωρο και πολύ προχωρημένο, ακόμα και για την «ριζοσπαστική» Ευρώπη όπου το σλόγκαν «να πληρώσουν οι υπεύθυνοι» είναι περισσότερο ένα ρητορικό σχήμα που στηρίζει (νομικά και συνταγματικά) κάποιες άλλες πολιτικές, παρά θίγει την καρδιά του προβλήματος. Στις ΗΠΑ όμως φαίνεται ότι το εννοούν και αυτό εξοργίζει τους υπερσυντηρητικούς και όσους βρίσκονται απ’ την κακή πλευρά της Ιστορίας.
«Η συνδρομή του Υπουργείου Δικαιοσύνης στην αντιμετώπιση της Πολιτειακής υπέρβασης θα βοηθήσει στην αποκατάσταση του κράτους δικαίου και θα διασφαλίσει ότι οι εκστρατείες που βασίζονται σε φωνές ακτιβιστών δεν εμποδίζουν τη απρόσκοπτη πρόσβαση του έθνους σε προσιτούς και αξιόπιστους ενεργειακούς πόρους», λένε οι προεδρικοί.
Όμως δεν είμαστε στο 2017. Οι νέοι Δημοκρατικοί κυβερνήτες και γενικοί εισαγγελείς -που τώρα κατέχουν περισσότερα αξιώματα από τότε- ανέλαβαν και πάλι τον ρόλο των βασικών ανταγωνιστών του Τραμπ, καταθέτοντας μέχρι στιγμής δώδεκα αγωγές κατά της κυβέρνησης (από τον Ιανουάριο). Το νεότερο εκτελεστικό διάταγμα του Τραμπ, με τίτλο «Προστασία της Αμερικανικής Ενέργειας από τις υπερβάσεις των Πολιτειών», επιδιώκει να καταπνίξει αυτό το κίνημα στα σπάργανα. Κατευθύνει την διορισμένη γενική εισαγγελέα να στοχεύσει τους νόμους τους σχετικούς με τους φόρους και τα τέλη άνθρακα, αλλά και όλους τους νόμους που αναφέρουν όρους όπως «περιβαλλοντική δικαιοσύνη», «εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου», «πράσινη μετάβαση»! Το διάταγμα υποδεικνύει στην Μπόντι να λάβει ταχέως όλα τα κατάλληλα μέτρα για την ακύρωση αυτών των νόμων, απλά γιατί δεν βολεύουν το νέο καθεστώς. Εντός 60 ημερών, λέει η διάταξη, ο γενικός εισαγγελέας θα πρέπει να αναφέρει τις ενέργειες που έγιναν για την ακύρωση των Πολιτειακών νόμων για το Κλίμα και να προτείνει τα αντίμετρα που θα πρέπει να αναληφθούν από τον πρόεδρο ή το Κογκρέσο. Εδώ είμαστε ήδη στον προθάλαμο μιας θεσμικής εκτροπής.
Το σύστημα της Εμπορίας Εκπομπών της Καλιφόρνια, λέει ο Τραμπ, είναι ένα παράδειγμα, του πώς οι Πολιτείες θέλουν να τιμωρήσουν τη χρήση του άνθρακα και των ανθρακούχων ενεργειακών πόρων, απαιτώντας από τις επιχειρήσεις να αγοράζουν δικαιώματα εφόσον ρυπαίνουν. Η Καλιφόρνια λειτουργεί αυτό το σύστημα από το 2012. Η Πολιτεία της Ουάσιγκτον διαθέτει επίσης μια αγορά άνθρακα, την οποία υποστηρίζουν οι ψηφοφόροι απ’ το 2024. Και οι δύο Πολιτείες εργάζονται χρόνια για να «συνδέσουν» τις αγορές άνθρακα τους με αυτές του Κεμπέκ.
Η Καλιφόρνια είναι ο μεγαλύτερος παίκτης στο τοπίο των αντιπαραθέσεων για το Κλίμα. Ο Γενικός Εισαγγελέας αυτής της Πολιτείας (Δημοκρατικός) δήλωσε ότι το γραφείο του επανεξετάζει το εκτελεστικό διάταγμα του Τραμπ, «αλλά ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο: η κυβέρνηση συνεχίζει να προσπαθεί να καταστρέψει την ομοσπονδιακή περιβαλλοντική προστασία και να θέσει τη χώρα σε κίνδυνο μένοντας πίσω στον αγώνα πολλών χρόνων κατά της Κλιματικής Αλλαγής και της περιβαλλοντικής βλάβης».
Η κυβέρνηση Τραμπ ξεχώρισε επίσης τη Νέα Υόρκη και το Βερμόντ, που ψήφισαν πρόσφατα τους λεγόμενους νόμους για το Υπερταμείο για το κλίμα που στοχεύουν στην ανάκτηση του κόστους των κλιματικών επιπτώσεων, όπως οι πλημμύρες, από εταιρείες ορυκτών καυσίμων. Με βάση το μοντέλο «ο ρυπαίνων πληρώνει» οι Πολιτείες απαιτούν δισεκατομμύρια δολάρια από εταιρείες πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα που συνεχίζουν να ρυπαίνουν με τα προϊόντα τους.
Η εντολή του Τραμπ αποκάλεσε τους νόμους της Νέας Υόρκης και του Βερμόντ «εκβιασμό» κατά των παραγωγών ενέργειας «οπουδήποτε στις Ηνωμένες Πολιτείες ή στον κόσμο». Το διάταγμα κατηγορεί επίσης την αποκεντρωμένη διοίκηση ότι επιβαρύνει τα ενεργειακά έργα με μακροχρόνιες περιβαλλοντικές αναθεωρήσεις. «Αυτοί οι νόμοι και οι πολιτικές τους αποδυναμώνουν την εθνική μας ασφάλεια και καταστρέφουν τους Αμερικανούς αυξάνοντας το ενεργειακό κόστος για οικογένειες από τη μια ακτή στην άλλη, παρά το γεγονός ότι ορισμένες από αυτές τις οικογένειες δεν ζουν ή δεν ψηφίζουν σε πολιτείες με αυτές τις ακρωτηριαστικές πολιτικές», αναφέρεται χαρακτηριστικά».
Σύμφωνα με το Politico, ο Michael Gerrard, διευθυντής σχολής του Sabin Center for Climate Change Law του Πανεπιστημίου Κολούμπια, είπε ότι το εκτελεστικό διάταγμα είναι διάτρητο και ότι ο Τραμπ «δεν έχει καμία εξουσία από μόνος του να ακυρώσει τους νόμους του περιφερειακού κράτους». Και πιθανότατα αυτή η εκστρατεία θα είχε μικρή επίδραση στο δικαστικό σώμα, πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι εναπόκειται στους δικαστές των πολιτειακών δικαστηρίων που ακούν τις αγωγές για το κλίμα να αποφασίσουν εάν θα επιτρέψουν την ομοσπονδιακή παρέμβαση – και στη συνέχεια εάν θα συμφωνήσουν με τα επιχειρήματα του Λευκού Οίκου.
Η κυβέρνηση Τραμπ έχει ήδη αμφισβητήσει ένα σημαντικό Πολιτειακό πρόγραμμα για το κλίμα: την τιμολόγηση της κυκλοφοριακής συμφόρησης της Νέας Υόρκης. Αλλά αφότου ο Τραμπ αρχικά το κήρυξε «νεκρό» (με μια ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης!) η κυβέρνησή του υπαναχώρησε και συμφώνησε να επιτρέψει το πρόγραμμα να συνεχιστεί τουλάχιστον μέχρι τον Οκτώβριο, και σύμφωνα με τις δικαστικές υποδείξεις.
Από την άλλη όμως μεριά, έντεκα γενικοί εισαγγελείς – μαζί με δεκάδες εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης ασκούν αγωγές που κατηγορούν ότι η βιομηχανία παραπλάνησε τους καταναλωτές σχετικά με τους κινδύνους της καύσης ορυκτών καυσίμων.
Πόλεμος λέξεων ή πόλεμος εξουσιών; Το δεύτερο φαίνεται πιθανότερο. Αλλά η σύγκρουση είναι τώρα ανάγλυφη και κανείς δεν κρύβει λόγια. Αυτό που τώρα ξετυλίγεται μπροστά στα μάτια μιας έκπληκτης κοινής γνώμης, αύριο μπορεί να πάρει διαστάσεις εμφυλίου πολέμου, ίσως χωρίς όπλα, αλλά με πολλά θύματα. Και πρώτα απ’ όλα την Δημοκρατία που ήταν η σημαία της Αμερικής και του «Ελεύθερου Κόσμου».
Πηγή: Athens Voice
Δήλωση για το Κλίμα της Συμμαχίας των 22
Προς κ. Simon Stiell, Εκτελεστικό Γραμματέα
της Σύμβασης-Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή
Σας γράφουμε ως συμπρόεδροι της Συμμαχίας Ηνωμένων Πολιτειών για το Κλίμα, ενός διακομματικού συνασπισμού 22 κυβερνητών που αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 60 τοις εκατό της οικονομίας των ΗΠΑ και το 55 τοις εκατό του πληθυσμού των ΗΠΑ, για να καταστήσουμε σαφές σε εσάς και στον υπόλοιπο κόσμο ότι θα συνεχίσουμε το έργο της Αμερικής για την επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού και τη μείωση της κλιματικής ρύπανσης.
Όπως γνωρίζετε, δεν είναι η πρώτη φορά που ανταποκρινόμαστε σε αυτήν την πρόκληση στις ΗΠΑ Ο συνασπισμός μας ξεκίνησε μετά την απόφαση του Προέδρου να αποσύρει τη χώρα μας από τη Συμφωνία του Παρισιού το 2017. Από τότε, η εμβέλειά μας, η αποφασιστικότητα και ο αντίκτυπός μας έχουν αυξηθεί.
Στην πραγματικότητα, οι Πολιτείες και τα εδάφη μας βρίσκονται τώρα σε καλό δρόμο για την επίτευξη του βραχυπρόθεσμου κλιματικού μας στόχου μειώνοντας τις συλλογικές καθαρές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου (GHG) κατά 26 τοις εκατό κάτω από τα επίπεδα του 2005 έως το 2025. Η πρόσφατη πρόοδός μας αντανακλά ένα κύμα φιλόδοξων κρατικών πολιτικών και ομοσπονδιακής χρηματοδότησης που θεσπίστηκαν τα τελευταία χρόνια – και βασίζεται στις τάσεις μείωσης των εκπομπών μας αναπτύσσοντας ταυτόχρονα τις οικονομίες μας. Συνεχίσαμε να ενισχύουμε και τις πιο μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις μας, δεσμευόμενοι να μειώσουμε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 50-52 τοις εκατό έως το 2030 και 61-66 τοις εκατό έως το 2035, κάτω από τα επίπεδα του 2005, σε ευθυγράμμιση με την Εθνικά Αποφασισμένη Συνεισφορά των ΗΠΑ. Το πιο σημαντικό, αυτή η δράση φέρνει καλύτερη υγεία, καθαρότερο αέρα, καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας, νέα οικονομική ανάπτυξη και χαμηλότερο κόστος στις κοινότητές μας.
Οι Πολιτείες και οι περιοχές δικαιοδοσίας μας εξακολουθούν να έχουν ευρεία εξουσία σύμφωνα με το Σύνταγμα των ΗΠΑ για την προστασία της προόδου και την προώθηση των κλιματικών λύσεων που χρειαζόμαστε. Αυτό δεν αλλάζει με μια αλλαγή στην ομοσπονδιακή διοίκηση. Οι πολιτείες σε ολόκληρο τον συνασπισμό μας εφαρμόζουν μια σειρά πολιτικών και προγραμμάτων για να διασφαλίσουν το καθαρό μας μέλλον, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών και περιφερειακών αγορών άνθρακα, τα πρότυπα για 100% καθαρής ενέργειας και προγραμμάτων μείωσης του μεθανίου στους τομείς της βιομηχανίας του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, των απορριμμάτων και της γεωργίας, μεταξύ πολλών άλλων. Διαθέτουμε επίσης δισεκατομμύρια δολάρια για να εξαλείψουμε τη ρύπανση στις κοινότητές μας και να διατηρήσουμε την ανάπτυξη της βιομηχανίας καθαρής ενέργειας της χώρας μας.
Είναι κρίσιμο για τη διεθνή κοινότητα να γνωρίζει ότι η δράση για το κλίμα θα συνεχιστεί στις ΗΠΑ. Η Συμμαχία θα φέρει αυτό το μήνυμα στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή στη Βραζιλία (COP30) εφέτος – όπως και σε κάθε COP από την ίδρυση του συνασπισμού μας – καθώς εργαζόμαστε για την υλοποίηση των κλιματικών μας στόχων. Δεσμευόμαστε επίσης να παρακολουθούμε και να αναφέρουμε την πρόοδό μας και ανυπομονούμε να συνεργαστούμε μαζί σας και με την παγκόσμια κοινότητα για να εντοπίσουμε τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για να το επιτύχουμε. Η Συμμαχία είναι περήφανη που δημοσιεύει μια ετήσια έκθεση κάθε χρόνο σχετικά με την τελευταία μας δράση και επισυνάπτουμε εδώ την πιο πρόσφατη έκθεσή μας για αναφορά.
Δεν θα γυρίσουμε την πλάτη στις δεσμεύσεις της Αμερικής. Για την υγεία και το μέλλον μας, θα πάμε μπροστά.
Κυβερνήτης Kathy Hochul, Συμπρόεδρος
της Πολιτείας της Νέας Υόρκης
Κυβερνήτης Michelle Lujan Grisham, Συμπρόεδρος
της Πολιτείας του Νέου Μεξικού
