Με όλα όσα απίστευτα συμβαίνουν τον τελευταίο καιρό, εκτός από τα θέματα χρηματισμού, ανοίγει ξανά το θέμα της πολιτικής των «περιστρεφόμενων θυρών» (revolving doors), διάχυτο πλέον στα εθνικά και ευρωπαϊκά κέντρα αποφάσεων.
Τί σχέση μπορεί να έχει το σκάνδαλο “QatarGate” με το Μουντιάλ του Κατάρ και το φυσικό αέριο; Το σκάνδαλο έκανε την εμφάνισή του στα μέσα ενημέρωσης σχεδόν παράλληλα με το Μουντιάλ του Κατάρ και λίγο μετά την ιστορική συμφωνία Γερμανίας – Κατάρ. Η τελευταία κλείστηκε στο τέλος του Νοεμβρίου από τους Υπουργούς Οικονομίας και Ενέργειας της Γερμανίας και του Κατάρ, Ρόμπερτ Χάμπεκ και Σάαντ Σαριντά Αλ Κααμπί αντιστοίχως, και αφορούσε στην μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από το Κατάρ στη Γερμανία, αρχής γενομένης από το 2026 και για 15 χρόνια.
Όμως, πριν από την συμφωνία, αίσθηση είχαν προκαλέσει οι δηλώσεις του Υπουργού Ενέργειας του Εμιράτου, όταν ζητούσε από τον Χάμπεκ «περισσότερο σεβασμό για το Κατάρ και τον λαό του», αναφερόμενος στις δηλώσεις περί διαφθοράς για την ανάθεση του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου. Μήπως το Μουντιάλ του Κατάρ πρέπει να αναφέρεται ως πρότυπο για να υπάρξει καταριανό αέριο στην Ευρώπη;
Διαβάσαμε επίσης πως o υπουργός του Κατάρ ξεκαθάριζε ότι ο Χάμπεκ, σε πρόσφατη συνάντηση που είχαν στο Εμιράτο, «δεν υποκλίθηκε μπροστά του»… Μάλιστα, δήλωνε ότι η χώρα του προσπαθούσε «εδώ και χρόνια» να συνάψει ενεργειακές συμφωνίες με τη Γερμανία. «Λόγω της πράσινης πίεσης, όμως, η Γερμανία τα τελευταία χρόνια δεν ήθελε υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG)», προσέθετε και έκανε λόγο για «στροφή 180 μοιρών από την πλευρά της γερμανικής κυβέρνησης, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία», πανηγυρίζοντας για την (πρόσκαιρη;) νίκη του Εμιράτου απέναντι στους κλιματικούς στόχους.
Το Κατάρ, σε σχέση με τον σκάνδαλο “QatarGate”, αρνείται τα πάντα και απειλεί την Ευρώπη με το φυσικό του αέριο: «O περιορισμός του διαλόγου και της συνεργασίας θα επηρεάσει αρνητικά τη συνεργασία και στην ενεργειακή ασφάλεια». Ο φόβος μάλιστα στις Βρυξέλλες δεν είναι μόνο «ενεργειακός». Όπως μας ενημερώνουν τα μέσα ενημέρωσης, ο εισαγγελέας στην υπόθεση της ευρωβουλευτού Εύας Καϊλή σημείωσε τον νέο κίνδυνο «οι μυστικές δυνάμεις του Κατάρ να στείλουν κατασκόπους και να την πάνε στο Κατάρ».
Με όλα αυτά τα απίστευτα να συμβαίνουν, ανοίγει ξανά το θέμα των πολιτικών των «περιστρεφόμενων θυρών» (revolving doors), που είναι πλέον διάχυτο στα εθνικά και ευρωπαϊκά κέντρα αποφάσεων. Οι πρακτικές αυτές αφορούν μία «γκρίζα ζώνη» επιρροής πολιτικών από τα λόμπι ως εξής: Ένας υψηλόβαθμος Ευρωπαίος αξιωματούχος αποχωρεί από το αξίωμά του και λίγο αργότερα προσλαμβάνεται σε κορυφαίο επιχειρηματικό όμιλο που πριν επόπτευε. Ισχύει και η αντίστροφη πορεία. Μεγαλοστελέχη πολυεθνικών κατευθύνονται σε καίριες θέσεις της Κομισιόν.
Το ζήτημα είναι γνωστό εδώ και πολλά χρόνια, με έντονες συζητήσεις στις Βρυξέλλες.
Το 1999, ο Γερμανός Μάρτιν Μπάνγκεμαν, Επίτροπος Τηλεπικοινωνιών και κορυφαίο στέλεχος των Φιλελευθέρων (FDP), είχε κλείσει συμφωνία, πριν ακόμη ολοκληρώσει το έργο του στην Κομισιόν, για να εργαστεί ως λομπίστας στην ισπανική Telefonica. Αργότερα, ο πρόεδρος της Κομισιόν, ο Πορτογάλος Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, δύο χρόνια μετά τη θητεία του, προσελήφθη στην Goldman Sachs. Χαρακτηριστική είναι και η περίπτωση του Γκίντερ Έτινγκερ, πρώην Επιτρόπου για τον Προϋπολογισμό, την Ψηφιακή Οικονομία και την Ενέργεια. Μόλις έναν χρόνο μετά τη λήξη της θητείας του ο Γερμανός πολιτικός εμφανίστηκε στο μισθολόγιο 13 μεγάλων επιχειρήσεων και επιστημονικών ιδρυμάτων. Προφανώς είχε λάβει μία «κατ’ εξαίρεση άδεια» από την Κομισιόν, κάτι που «προβλεπόταν» (;) στο ισχύον ρυθμιστικό πλαίσιο.
Έτσι όμως, όλες οι προσπάθειες αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, της προστασίας του περιβάλλοντος και της βιώσιμης διαχείρισης ενεργειακών πόρων έχουν απέναντί τους πανίσχυρα λόμπι, ακόμα και μπροστά στην απειλή κατάρρευσης των οικοσυστημάτων.
Προ ημερών, ενώ είχαν ακουστεί οι πρώτες καταγγελίες για το “QatarGate”, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πρότεινε στο Ευρωκοινοβούλιο να θεσπίσει ένα «Συμβούλιο Ηθικής». Θα βοηθούσε κάτι τέτοιο;
Δεν είναι εύκολη η απάντηση. Το σίγουρο είναι πως η ατμόσφαιρα, το κλίμα, η θάλασσα, είναι δημόσια αγαθά, με τη χρήση τους να επιβάλλεται να ρυθμίζεται από τα κράτη και τους λαούς τους, για να μπορούμε να απολαμβάνουμε τις πολύτιμες υπηρεσίες τους, τόσο εμείς όσο και οι επόμενες γενιές. Και όχι από τα λόμπι. Αυτή είναι η μάχη που πρέπει να δοθεί και να κερδηθεί τη νέα χρονιά απέναντι στις πολιτικές των «περιστρεφόμενων θυρών».
