Ομότιμος Καθηγητής ΕΜΠ. Ερευνητής στην Γαλλία, μελετητής περιβάλλοντος στην Ελλάδα, συντονιστής βάσης οικολογικών δεδομένων ΦΙΛΟΤΗΣ, πρώην Πρόεδρος Εθνικού Πάρκου Σχινιά Μαραθώνα, αρθρογράφος ημερήσιου και περιοδικού τύπου, συγγραφέας επιστημονικών βιβλίων και δημοσιεύσεων.
Αν δεν πέσουν βροχές και, ιδίως, πολλά χιόνια αυτό τον χειμώνα, οι στάθμες των ταμιευτήρων θα παραμείνουν χαμηλές τον Μάρτιο και η απειλή για την Αθήνα θα είναι άμεση. Κλειδί αντιμετώπισης ο άμεσος και σημαντικός περιορισμός της σπατάλης.
Η πράσινη μετάβαση και πορεία προς ένα μηδενικό ισοζύγιο ανθρακούχων εκπομπών το 2050 δεν θα είναι ομαλή και αναμένονται πολλές ταλαντεύσεις. Καθοριστικές είναι τόσο η αδράνεια μεγάλου μέρους των κοινωνιών που βλέπουν με επιφύλαξη τις δραστικές αλλαγές, όσο και η επιρροή πολλών ισχυρών συμφερόντων. Στα τελευταία πρέπει να συμπεριληφθούν όχι μόνον οι χώρες που συσσωρεύουν μεγάλο πλούτο από την εξόρυξη ορυκτών καυσίμων αλλά και ισχυρά λόμπι που αντιτίθενται σε μια γρήγορη ενεργειακή μετάβαση, όπως έδειξαν και οι πρόσφατες κινητοποιήσεις των Ευρωπαίων αγροτών.
Η διακυβερνητική ομάδα του ΟΗΕ (IPCC) συντονίζει την διεθνή έρευνα για την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή. Στην έκθεση του 2021-22, με συμμετοχή 234 επιστημόνων από 66 χώρες και με αξιοποίηση 14.000 ερευνητικών δημοσιεύσεων, τονίζει ότι, για τον περιορισμό της ανόδου της μέσης θερμοκρασίας στον 1.5 °C, απαιτούνται άμεσες και μαζικές περικοπές των παγκόσμιων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.
Τώρα ζούμε στον αστερισμό των πυρκαγιών. Δύο μήνες τον χρόνο οδυρόμαστε για τις απώλειες χωριών, δασών, ζώων και τοπίων. Τους υπόλοιπους δέκα μήνες ξεχνάμε τις φωτιές και απεχθανόμαστε τις ανεμογεννήτριες, το πιο ισχυρό όπλο κατά της κλιματικής αλλαγής. Εν τούτοις, το δίλημμα «καύσωνες ή ανεμογεννήτριες;» (βλέπε και το σχετικό άρθρο παρακάτω) είναι αμείλικτο.
Σκληρό το δίλημμα. Τί είναι χειρότερο, να αντιμετωπίζουμε καύσωνες, πυρκαγιές και πλημμύρες ή να βλέπουμε γύρω μας άσχημες ανεμογεννήτριες; Αν συνυπολογίσουμε ότι οι ανεμογεννήτριες διώχνουν τουρίστες, κάνουν θόρυβο, σκοτώνουν πουλιά, προκαλούν διαβρώσεις και κατολισθήσεις, μάλλον προτιμότεροι οι καύσωνες.
Ο εξ ανατολών κίνδυνος και οι οικονομικές προοπτικές, μαζί με θέματα που, περιστασιακά, φέρνει στην επιφάνεια η εκάστοτε συγκυρία, διαμορφώνουν τις επικρατούσες προτεραιότητες για την χώρα και τους πολίτες. Οι συνέπειες της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής, οι οποίες μακροπρόθεσμα συνιστούν πιθανώς τη μεγαλύτερη απειλή, ελάχιστα μετράνε ως προτεραιότητες για το πολιτικό σύστημα αλλά και για την κοινή γνώμη. Άραγε, με την ευκαιρία των εκλογών, θα τις σκεφθούν οι ψηφοφόροι;
Η πράσινη μετάβαση δεν θα ωφελήσει μόνον το κλίμα αλλά θα έχει και εξυγιαντική επίδραση σε παγκόσμια οικονομία και πολιτική. Με την παύση της εξάρτησης από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα, θα εκλείψει ένας βασικός βραχίονας σκοτεινών παρεμβάσεων, ο οποίος έχει την δυνατότητα να εξαγοράζει ανθρώπους και να υπονομεύει δημοκρατικές διαδικασίες.
Η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή δεν είναι μόνον επιστημονικό ζήτημα. Αφορά την καθημερινότητα, την ποιότητα ζωής και την οικονομική κατάσταση δισεκατομμυρίων ανθρώπων, οι οποίοι θα χρειαστεί στο μέλλον να προσαρμόσουν οδυνηρά πολλές από τις δραστηριότητές τους. Είναι λοιπόν αναγκαίο να γίνουν κατανοητές από το ευρύτερο κοινό η πολύπλοκη φύση, η έκταση και η σοβαρότητα του προβλήματος, καθόσον πολλά από τα μέτρα αντιμετώπισής του θα απαιτήσουν ευρεία κοινωνική υποστήριξη.
Τα παρεπόμενα του μεγάλου πυρηνικού ατυχήματος στην Ιαπωνία το 2011 δείχνουν τα αξεπέραστα προβλήματα της πυρηνικής ενέργειας σχάσης. Η επαναφορά της πυρηνικής ενέργειας στο προσκήνιο, με αφορμή την Κλιματική Αλλαγή, δεν συνιστά λύση αλλά ένα ακόμα βήμα προς την αυτοκαταστροφή.
Η γρήγορη αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων αποδίδεται στην ανθρωπογενή Κλιματική Αλλαγή. Το 2021 είναι το πρώτο έτος με παγκόσμια καταγραφή 4 μετεωρολογικών καταστροφών κόστους άνω των 20 δις δολαρίων η καθεμία. Την ίδια χρονιά, ο καύσωνας που έπληξε την Ελλάδα στα τέλη Ιουλίου, δεν είχε προηγούμενο.
Παρά την μεγάλη αύξηση στην παραγωγή πράσινης ενέργειας από την Κίνα, υπάρχουν δυσοίωνες προβλέψεις που δείχνουν ότι η ζήτηση για ορυκτά καύσιμα στις ασιατικές χώρες θα ενταθεί συνολικά.
Τα αποτελέσματα της Διάσκεψης COP29 δεν ήταν ούτε εξαιρετικά καλά, ούτε εντελώς καταστροφικά. Η βασική απόφαση των συνέδρων ήταν ένας νέος «συλλογικός, ποσοτικοποιημένος στόχος» για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ο οποίος θα αντικαταστήσει την ισχύουσα παγκόσμια συμφωνία για την παροχή 100 δισ δολαρίων ετησίως στα φτωχότερα κράτη προκειμένου να προσαρμοστούν.
Ενώ ο κόσμος αγωνίζεται να εξασφαλίσει πολύτιμα μέταλλα για την κατασκευή μπαταριών για ηλεκτρικά αυτοκίνητα, η Ιαπωνία φαίνεται πως έπιασε το τζάκποτ μετά την ανακάλυψη κοιτασμάτων εκατοντάδων εκατομμυρίων τόνων πολύτιμων μετάλλων.
Η Χάγη, με νόμο που ψήφισε τον Σεπτέμβριο 2024, έγινε η πρώτη πόλη στον κόσμο η οποία απαγορεύει τις διαφημίσεις που προωθούν προϊόντα ορυκτών καυσίμων, ή/ και καταστροφικές για το κλίμα υπηρεσίες.
Η ανεξάρτητη οργάνωση για την Ενέργεια και το Κλίμα « The Green Tank» εκπόνησε μια μελέτη με τίτλο «Πόση ισχύ μονάδων αερίου έχει ανάγκη η χώρα;» με αφορμή το νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) και τις προβλέψεις του για το φυσικό αέριο στην Ελλάδα.
