Δύο Ευρωπαίοι πρωτεργάτες της αιολικής ενέργειας μοιράστηκαν το διεθνούς κύρους Βραβείο Μηχανικής Queen Elizabeth ως αναγνώριση της πολύτιμης συνεισφοράς τους στην ανάπτυξή της.
Ο Δανός Henrik Stiesdal και ο Βρετανός Andrew Garrad δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτό εδώ και περίπου 50 χρόνια. Σύμφωνα με την Κριτική Επιτροπή του Βραβείου Queen Elizabeth, οι καινοτομίες τους «έδωσαν τη δυνατότητα στην αιολική ενέργεια να παίξει καθοριστικό ρόλο στο σημερινό μείγμα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας». Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του think tank Ember, για πρώτη φορά το 2023 η αιολική ενέργεια κάλυψε μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής ενέργειας της Ευρώπης από ό,τι το φυσικό αέριο.
Ο Andrew Garrad ανέπτυξε μοντέλα υπολογιστών για τη βελτιστοποίηση και πιστοποίηση του σχεδιασμού ανεμογεννητριών και αιολικών πάρκων, ενώ ο Henrik Stiesdal ασχολήθηκε με τον σχεδιασμό ανεμογεννητριών από τα πρώτα βήματά τους, και ανέλαβε την εγκατάσταση του πρώτου υπεράκτιου αιολικού πάρκου στον κόσμο. Σε ομιλία του στην εκδήλωση απονομής, ο πρόεδρος του Ιδρύματος Βραβείου Μηχανικής Queen Elizabeth, Λόρδος Μπράουν του Μάντινγκλεϋ, είπε για τους νικητές: «Θυμάμαι πριν από μόλις 15 χρόνια, μου έλεγαν διάφοροι: ‘Αιολική ενέργεια, ανεμόμυλοι – τι γελοία ιδέα! – Δεν θα λειτουργήσουν μακροπρόθεσμα’ και, μάλιστα, υπήρχαν πολλοί, ακόμα και διακεκριμένοι μηχανικοί, που ήταν πολύ αρνητικοί απέναντι στην αιολική ενέργεια. Όμως, το ταξίδι ήταν εκπληκτικό χάρη σε αυτούς τους δύο πρωτοπόρους που έκαναν την αλλαγή».
Ένα ταξίδι 50 ετών προς την αποδοτική αιολική ενέργεια
Οι Stiesdal και Garrad ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1970 τις προσπάθειες τους να ενισχύσουν τη συμμετοχή της αιολικής ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα, κατασκευάζοντας ανεμογεννήτριες «στην αυλή του σπιτιού τους». Ο Stiesdal είναι ιδιαίτερα γνωστός για τη δανέζικη προσέγγισή του, δηλαδή καθορίζοντας τις βασικές παραμέτρους για έναν στιβαρό και αποδοτικό σχεδιασμό. Η πρώτη του ανεμογεννήτρια εγκαταστάθηκε από τον ίδιο και την ομάδα του το 1991 στο πρώτο υπεράκτιο αιολικό πάρκο στον κόσμο στο Vindeby της Δανίας.
Διαθέτοντας πτερύγια 17 μέτρων και τουρμπίνα ικανή να παράγει περίπου 450 kW, οι πρώτες ανεμογεννήτριες μπορούσαν να τροφοδοτήσουν κάπου δύο χιλιάδες κατοικίες στη Δανία. Τριάντα χρόνια αργότερα, και ύστερα από μεγάλες τεχνικές βελτιώσεις, τα πτερύγια έχουν πλέον μήκος 120 μέτρα και μπορούν να παράγουν 16 MW, ενέργεια αρκετή για να τροφοδοτήσει δεκάδες χιλιάδες σπίτια.
Ο Andrew Garrad ασχολείται τις τελευταίες δεκαετίες με την ανάπτυξη λογισμικού που θα διασφαλίζει τη σωστή λειτουργία της ανεμογεννήτριας. Έχει επίσης διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ελαχιστοποίηση του κινδύνου για τον κλάδο στο σύνολό του, ώστε να υπάρχει γρήγορη πρόσβαση σε χρηματοδότηση.
Ποιο είναι το μέλλον της αιολικής ενέργειας;
Τα τελευταία 50 χρόνια η βιομηχανία αιολικής ενέργειας έχει γίνει βασικό μέρος της πράσινης μετάβασης. Παρόλο που χρειάστηκε να περάσουν τέσσερις δεκαετίες μέχρι να φτάσουμε στο 1 terawatt παγκόσμιας εγκατεστημένης ισχύος, σήμερα πάνω από το 18% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη προέρχεται από την αιολική ενέργεια. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η εξέλιξη της τεχνολογίας στις πλωτές ανεμογεννήτριες θα οδηγήσει σύντομα την εγκατάσταση αιολικών πάρκων σε μεγαλύτερα βάθη. Επίσης, το ύψος τους προβλέπεται να αυξηθεί. Ο Stiesdal έχει υποστηρίξει στο παρελθόν ότι κανένα πτερύγιο παγκοσμίως δεν θα πρέπει να ξεπεράσει τα 330 μέτρα – όσο το ύψος του Πύργου του Άιφελ. Αντίθετα, ελπίζει ότι η βιομηχανία θα επικεντρωθεί λιγότερο στο μέγεθος και περισσότερο στη μείωση του κόστους παραγωγής ανά μονάδα, ώστε η αιολική ενέργεια να γίνει ένας ακόμη πιο οικονομικός τρόπος ηλεκτροδότησης του πλανήτη.
————–
Στη φωτο: Αριστερά ο Δανός Henrik Stiesdal και δεξιά ο Βρετανός Andrew Garrad