“Μην κοιτάτε ψηλά” είναι ο τίτλος της πρόσφατης ταινίας του Μακ Κέι: μια υπερπαραγωγή, μια σάτιρα, αλλά ταυτόχρονα και μια κατακεφαλιά με ένα αμβλύ όργανο αντί για μια ανατομία με ένα κοφτερό ξυράφι. Και ενώ ο σκηνοθέτης μπορεί να πιστεύει ότι έχουμε ξεπεράσει προ πολλού τη λεπτότητα, αυτό δεν σημαίνει ότι το ουρλιαχτό από ένα ξυπνητήρι στην άβυσσο είναι αστείο ή διορατικό ή ακόμα και παρακολουθήσιμο. Είναι μια ταινία καταστροφής με περισσότερους από έναν τρόπους. Γιατί αν όντως κοιτάξετε ψηλά, μπορεί πράγματι να εκπλαγείτε αν δείτε μια βόμβα (μια κλιματική βόμβα) να πέφτει στο κεφάλι σας.
Από την άλλη μεριά, όσα κι αν έχουν γραφεί τα τελευταία χρόνια για την επιταχυνόμενη κλιματική μας κρίση, ο κινηματογράφος και η λογοτεχνία δεν έχουν ακόμη προσφέρει πολλές συναρπαστικές ιστορίες- με εξαίρεση τον κόσμο των ντοκιμαντέρ. Μπορούμε να θυμηθούμε την «Άβολη Αλήθεια» του Αλ Γκορ, τις ταινίες του Χέρτζογκ ή τις τηλεοπτικές σειρές του Ατέμπορο.
Εδώ όμως έχουμε κάτι πολύ διαφορετικό από το πολύ λεπτό χιούμορ του Κιούμπρικ στο «Πεντάγωνο Καλεί Μόσχα», παρόλο που και τότε τα πράγματα ήταν εξίσου μαύρα και απειλητικά. Ο Μακ Κέι ξέρει ότι είμαστε θυμωμένοι. Είναι κι αυτός θυμωμένος: είναι τρελαμένος με την κατάσταση της χώρας του, του δυτικού ημισφαιρίου, του πλανήτη. Είναι εξοργισμένος με τον τρόπο με τον οποίο οι ειδήσεις έχουν μετατραπεί σε ψυχαγωγία και πώς μια καταστροφική πανδημία έχει πολιτικοποιηθεί μέχρι θανάτου. Μισεί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και ανησυχεί για το πώς η κουλτούρα των διασημοτήτων έχει μολύνει τα πάντα. Αμφιβάλλει στα όρια της απόγνωσης για την ουσία της πραγματικότητας, για την πολιτική, για την τεχνολογία.
Όμως, την ταινία πρέπει να την δείτε. Αν μη τι άλλο, είναι μια άσκηση θάρρους που κινείται στα όρια της υπαρξιακής απαισιοδοξίας. Ωστόσο, δεν είναι ένας οδηγός για επιβίωση και ευτυχία.
Εμείς τώρα θα προσγειώσουμε το διαστημικό όχημα. Μπαίνει όμως το εξής ερώτημα: Μπορούμε πράγματι να δούμε το μέλλον ή να επηρεάσουμε τις εξελίξεις; Δεν είναι καθόλου βέβαιο. Μπορούμε όμως να προσπαθήσουμε. Με μοναδικά μας «όπλα» την ευθύνη του λόγου και την επιφύλαξη για το προφανές, πριν κι αυτές οι έννοιες χάσουν τη σημασία τους. Το ότι η Κλιματική Αλλαγή είναι παρούσα, και ότι τα δύσκολα βρίσκονται μπροστά μας, δεν χωράει καμιά αμφιβολία. Πέραν όμως αυτού, εκείνο που πρέπει να μας προβληματίσει επίσης είναι ότι οι τεράστιες ανατροπές (οικονομικές κρίσεις, λοιμοί και πόλεμοι) καθιστούν ακόμη πιο επισφαλή την πρόβλεψη και την εκτίμηση της αποτελεσματικότητας των μέτρων. Είναι θέμα μηχανισμών; Είναι ζήτημα χρημάτων; Υπάρχει πρόβλημα με την τεχνολογία και την επιστήμη;
Σ’ αυτά και αρκετά άλλα ερωτήματα θα προσπαθήσει να απαντήσει η νέα αυτή προσπάθεια, ένας δικτυακός χώρος που θα φιλοξενεί πρωτότυπα άρθρα, αφηγήσεις και – όχι πάντα δημοφιλείς – ειδήσεις, για το κλίμα, για τις δράσεις για τη μείωση των εκπομπών, για τους νεωτερισμούς της επιστήμης και της τεχνολογίας, για την κατάσταση του κοινωνικού σώματος και τον ρόλο των αγορών, χωρίς όμως τη φόρτιση της ταινίας που προαναφέραμε.
Η βιομηχανία της ενέργειας και ειδικότερα των ΑΠΕ βρίσκεται σήμερα μπροστά στη μεγαλύτερη πρόκληση της ιστορίας της. Ο πόλεμος της Ουκρανίας ξανάφερε τα πάνω κάτω ως προς το ρόλο της γεωγραφίας στις στρατηγικές επιλογές. Οι επενδύσεις δεν μπορούν να γίνονται μέσα σ’ ένα ιστορικό κενό. Όχι μόνο εξαιτίας των επιπτώσεων στο φυσικό περιβάλλον, αλλά και γιατί θα πρέπει να συμβάλουν στην κατασκευή ενός νέου κοινωνικού και οικονομικού μοντέλου, ανθεκτικού και στις ουρανοκατέβατες συνομωσίες που υπονομεύουν τόσο το φιλελεύθερο και δημοκρατικό μας πολίτευμα όσο και την στοιχειώδη ευημερία.
